Amerika başlangıçta İngiliz nüfuzu altında yaşayan bir Avrupa kolonisiydi. 1775 yılında George Washington liderliğinde İngiliz sömürgeciliğine karşı devrim patlak verdi. 1776’da Philadelphia’da, kongrede kolonilerin bağımsızlığı Amerika Birleşik Devletleri adı altında ilan edildi ve bağımsız bir devlet ortaya çıktı. Daha sonra büyüyerek büyük bir devlet haline geldi.
Amerika, Monroe Doktrini’ni benimseyerek dünyanın batı yarısının kontrolünü ele geçirme politikası izledi. Monroe Doktrini, ABD Başkanı James Monroe’nun 2 Aralık 1823’te Amerikan Kongresi’ne sunduğu bir mektupta ilan ettiği bildiridir. Monroe Doktrini, Batı Yarımküre’deki tüm devletlerin Avrupa’nın baskı amacıyla müdahalesine veya kaderlerini tayin etmelerine müdahalesine karşı bağımsızlığının garanti edilmesini savunuyordu. Monroe Doktrini ayrıca Avrupalı Amerikalıların gelecekte herhangi bir Avrupa gücünün sömürgesi olarak kabul edilemeyeceğini belirtiyordu. Buna göre Amerikan dış politikası, dünyanın batı yarısını dünyadaki diğer devletlerden korumaya dayanıyordu ve bu amaçla Avrupa devletleri arasındaki güç dengesine güveniyordu. Siyasi ve askeri faaliyetleri Batı Yarımküre ile sınırlıydı ve Japonya nedeniyle Filipinler’i işgal etmek dışında bu sınırı aşmadı. Çünkü Japonya’dan korkuyorlardı ve bununla yetindiler. Batı Yarımküre’de yaptıkları ise Güney Amerika ve oradaki adalar üzerindeki hakimiyetlerini genişletmek oldu. Avrupa’ya yönelik özel bir politika çizdiler. Avrupa’da Almanya, Fransa, İngiltere ve Rusya olmak üzere dört büyük devlet vardı. Bu devletler arasındaki çatışma şiddetlenmişti ve Amerika bu çatışmayı körüklüyordu. Avrupa devletleri arasında bir güç dengesi oluşturmaya çalıştı, böylece hiçbir devlet Avrupa’ya hakim olamazdı. İngiltere’yi benimsedi, kucakladı ve Avrupa’daki güç dengesi politikasında onu destekledi. Başka bir devletin yutmasını isteyen her Avrupa devletinin yanında yer alıyordu. Almanya birinci derecede, Rusya ikinci derecede Amerika’yı, bu devletlerden birinin Avrupa’ya hakim olacağı korkusuyla tehdit ediyordu. Bu nedenle 1917’de Almanya’ya karşı Dünya Savaşı’na girdi ve ardından İkinci Dünya Savaşı’na kadar dünyanın batı yarısındaki yalnızlığına geri döndü.
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Batı Avrupa devletleri darmadağın oldu. Doğu Avrupa ise Rusya tarafından ele geçirildi. Sovyetler Birliği askeri bir güç ve komünist ilkeyi taşıyan bir devlet olarak büyüdü ve Avrupa’daki güç dengesi için bir tehdit oluşturmaya başladı. Diğer taraftan Çin, komünist bir devlet olarak ortaya çıktı. Bu iki faktör Amerika’nın 1947’de dünyaya girmesi ve dünya politikasına ve yönetimine diğer devletlerle birlikte katılması için bir itici güç oldu. Bunun sonucunda Amerikan politikasının tarzı değişti ve NATO gibi Varşova Paktı’na karşı askeri ittifaklar kurmaya, çıkarlarını garanti altına almak için ikili, üçlü ve dörtlü askeri ittifaklar kurmaya başladı. Dünyadaki mali ve ekonomik politikaları kontrol etmek için G7 grubunu kurdu ve Amerikan dolarını küresel bir rezerv para birimi yaptı. Tüm bunlar onun dünyaya hakim olmasını, konumunu ve nüfuzunu garanti etmesini sağladı.
Amerikan Ayrışması ve Yeni Muhafazakarların Ortaya Çıkışı:
Aralık 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Amerika Birleşik Devletleri, rakipsiz birinci devlet ve bugüne kadar küresel politikada egemen güç haline geldi. Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasında ilk belirgin ayrışma 2001 yılında, George W. Bush’un başkanlığı devralması ve yeni muhafazakarların (Paul Wolfowitz, Başkan Yardımcısı Dick Cheney ve Savunma Bakanı Rumsfeld…) yönetime gelmesi ve 11 Eylül 2001 olaylarını “terörizmle mücadele” bahanesiyle İslam’a karşı savaş başlatmak ve Afganistan ve Irak’ı işgal ederek ve Suriye’yi müdahale ile tehdit ederek eski sömürgeci yöntemi yeniden uygulamak için kullanmalarıyla yaşandı.
George W. Bush Jr., yeni muhafazakarlar dönemindeki Amerikan vizyonunu ilan etti: “Ya bizimlesiniz ya da teröristlerle.” Demokrat Başkan Bill Clinton’ın benimsediği ortaklık politikasını düşürdü ve tek taraflılık politikası izledi. Bu durum Avrupa devletlerini ve Rusya’yı Amerika’ya karşı birleşmeye itti. Bu durum, Amerika’nın 2003 yılında Irak’ı işgali sırasında açıkça görüldü. Fransa, Almanya ve Rusya, Amerika’ya karşı koymada merkezi bir rol oynadı ve bu durum Amerika için Irak’ta sorunlar yarattı. Mısır, Suriye ve Körfez’deki hain yöneticiler onu bu çıkmazdan kurtarmasa neredeyse darmadağın olacaktı. Muhafazakarların politikası Irak’ta karşılaştığı şiddetli direniş karşısında çöktü ve bu durum başkanlık seçimlerinde yenilmelerine ve 2008 yılında Demokrat Başkan Obama’nın yönetime gelmesine yol açtı. Obama, ortaklık politikasını yeniden tesis etti ve yeni muhafazakarların Afganistan’daki Bagram hapishanesi ve Irak’taki Ebu Gureyb hapishanesindeki ihlallerle dünyada Amerikan politikası hakkında çizdiği kötü imajı düzeltmeye çalıştı.
Trump’ın Gelişi ve Ayrışmanın Derinleşmesi:
Bu politika uzun sürmedi. Cumhuriyetçiler 2016 yılında Başkan Donald Trump aracılığıyla Amerikan liderliğini yeniden ele geçirdiler. Trump, “Önce Amerika” ilkesini benimsedi. Bu ilke, Amerikan çıkarlarına öncelik vermeye, dış yardımları azaltmaya ve uluslararası güvenlik konusunda diğer ülkelerden daha büyük katkılar beklemeye dayanıyordu ve Amerika’yı yeniden izolasyonist bir çizgiye çekti.
Amerikan politikasında gözle görülür bir dönüşüm ortaya çıktı. Çok taraflı ilişkiler yerine ikili ilişkilere yöneldi. Amacı doğrudan faydalı gördüğü anlaşmalar imzalamaktı. Uluslararası anlaşmalardan çekildi. Trump yönetimi sekiz uluslararası anlaşmadan çekildi:
1- Ocak 2017’de Trans-Pasifik Ortaklığı’ndan çekildi ve bu anlaşmanın Amerikalı işçilere zarar verdiğini belirtti. 2- Haziran 2017’de Paris Anlaşması’ndan çekildi. Trump, Paris İklim Anlaşması’ndan çekilmesini Amerikan ekonomisi üzerindeki olumsuz etkisine dayandırdı. 3- Ekim 2017’de UNESCO’dan çekildi ve UNESCO’yu Yahudi varlığına karşı önyargılı olmakla eleştirdi! 4- Mayıs 2018’de İran nükleer anlaşması olarak bilinen Kapsamlı Ortak Eylem Planı’ndan çekildi ve İran’a yönelik yaptırımları yeniden uyguladı. 5- Haziran 2018’de Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nden çekildi ve konseyi ikiyüzlülük ve Yahudi varlığına karşı önyargılı olmakla suçladı. 6- Ağustos 2019’da Rusya ile Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’ndan çekildi ve Rusya’yı anlaşmaya uymamakla suçladı. 7- Mayıs 2020’de Açık Semalar Anlaşması’ndan çekildi ve Rusya’yı ihlallerle suçladı. 8- Temmuz 2020’de Dünya Sağlık Örgütü’nden çekildi ve örgütü Kovid-19 salgınıyla mücadele ve Çin ile sözde soruşturması nedeniyle eleştirdi.
Amerika’yı Pentagon, Dışişleri, büyük şirketlerin baskı grupları, nüfuzlu sermaye sahipleri ve benzeri derin devlet kurumları yönetmesine rağmen, son yirmi yılda toplumunda keskin bir ayrışma gözlemlendi. Başlangıçta kurumlar düzeyinde ortaya çıkan bu ayrışma, yavaş yavaş sokağa yansıdı ve 2020 seçimlerinde Trump’ın Joe Biden karşısında yenilmesiyle doruk noktasına ulaştı.
Biden yönetimi, Trump’ın politikasına zıt bir politika izledi. Paris Anlaşması’na geri döndü, Dünya Sağlık Örgütü’nden çekilmeyi durdurdu ve NATO ve diğer uluslararası kuruluşlara yönelik taahhütlerini yeniden teyit etti. Öncekinden daha az şiddetli, daha ılımlı bir politika izledi. Ancak Rusya-Ukrayna Savaşı, Sudan Savaşı ve bazı ülkelerde yaşanan darbeler gibi dünyada birçok savaşı alevlendirdi. Bu, kararlar ve anlaşmalardaki farklılıklardan kaynaklanmaktadır.
İki parti ve destekçileri arasındaki ilk doğrudan çatışma, Trump’ın seçimleri kaybetmesi üzerine 2021 yılında Amerikan Kongresi’nin basılmasıyla yaşandı. Trump, destekçilerinden başkent Washington’a gelmelerini, Kongre’ye ve Başkan Yardımcısı Mike Pence’e meydan okuyarak Kasım ayında yapılan başkanlık seçimlerinin sonuçlarını görmezden gelmelerini ve başkanlığı elinde tutmalarını istedi. FBI’ın eski Başkan Trump’ın evine baskın düzenlemesi, bazı belgelere el koyması ve Trump’ı 2024 başkanlık seçimlerine aday olmasını engelleme girişimi olarak yargılaması üzerine destekçileri öfkelendi ve New York şehir yargıcını ölümle tehdit ettiler. Trump, Amerika’yı kara bir kaderle tehdit ederek şunları söyledi: “Amerika Birleşik Devletleri cehenneme gidiyor.”
Teksas eyaletinin Yüksek Mahkeme kararlarına karşı gelmesi ve 25 Cumhuriyetçi eyaletin Teksas valisine destek vermesiyle bu çatışma daha da kötüleşti. Amerikalı yazar Malik Şarkavi, Rus RT’ye verdiği bir demeçte şunları söyledi: “Amerika’daki iç savaş kıvılcım bekliyor. Teksas’ın ayrılması değil, Trump’ın 2024 seçimlerine girmesi engellenirse veya suikasta uğrarsa iç savaş çıkacak. Bir milyon silah var. Güney ve Güneybatı eyaletlerindeki vatandaşlar, bir iç savaş olduğunda cepheye çıkmak için silah ve mühimmat yığıyorlar. Fox News, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın ödediği ‘sus payı’ davasına bakan New York şehir yargıcının ölüm tehditleri aldığını ve kendisine bir güvenlik ekibi atandığını bildirdi.”
Başkanlık Seçimleri ve Çatışmanın Körüklenmesi:
Başkanlık seçimlerinin yaklaşmasıyla birlikte iki parti ve destekçileri arasındaki çatışma, suçlamalar ve açıklamalarla şiddetlendi ve bu durum ayrışmayı derinleştirdi ve pekiştirdi. 18 Eylül 2024 tarihli Şarku’l Avsat’ta yayınlanan bir makaleye göre:
Bir araştırma, Cumhuriyetçilerin yaklaşık yarısının, adayları Donald Trump’ın Demokrat rakibi Kamala Harris’e karşı kaybetmesi halinde ABD başkanlık seçim sonuçlarını kabul etmeyeceklerini söylediğini ortaya koydu. Bazıları ise “ellerini kollarını bağlayıp oturmayacaklarını ve seçim sonucunu iptal etmek için harekete geçeceklerini” belirtti, USA Today gazetesine göre.
Dünya Adalet Projesi tarafından 100’den fazla ülkede hukukun üstünlüğünün gücünü ölçen araştırmaya göre, Demokratların yaklaşık dörtte biri Harris’in kaybetmesi halinde sonuçları kabul etmeyeceklerini söyledi. Bazı Demokratlar ise Cumhuriyetçilerden daha az sayıda olmak üzere “sonuçları iptal etmek için harekete geçeceklerini” belirtti.
Araştırmaya göre Cumhuriyetçilerin %46’sı ve Demokratların %27’si adaylarının kaybetmesi durumunda sonucu kabul etmeyeceklerini belirtti. Cumhuriyetçilerin %14’ü, Demokratların ise %11’i “harekete geçeceklerini” belirtti.
Bu ayrışma kurumları ve derin devleti de etkiledi. Enerji şirketleri ve teknoloji şirketleri, büyük iki partiyle olan ilişkileri nedeniyle Amerika’daki siyasi kararın bir parçası haline geldi ve dolayısıyla bugün aralarında yaşanan ayrışmayı körüklüyorlar. Ekonomist Abdülgani el-Kabbaj, “el-İktisadi leküm” web sitesinde 13 Kasım 2020 tarihinde yayınlanan bir makalede şunları söylüyor: “Büyük kapitalist şirketler, Amerika’da ekonomi, siyaset ve toplumu kontrol ediyor. Amerikan halkı yabancılaşıyor ve sermayenin ve büyük kapitalist şirketlerin toplumdaki otorite uygulaması somutlaşıyor. Her türlü radikal düşünce ve bilinç dışlanıyor ve toplumda marjinalleştiriliyor. Aynı zamanda sağcı kapitalist eğilimler teşvik ediliyor, Hıristiyan dini sermayeye tabi kılınıyor ve Amerikalıların hayatında sermaye kontrolüne karşı çıkan ilerici sosyal hareketler marjinalleştiriliyor.”
Sağ ve sol arasındaki bu ayrışma Amerikan dış politikasını da etkiledi. Devletin dış politikası iç durumun bir yansımasıdır ve bu durum Filistin meselesi, iki devletli çözüm, Rusya-Ukrayna savaşının nasıl sona erdirileceği, İran ve Çin’e karşı tutum gibi bazı dış politikaların ayrıştığını gösterdi. Bu detaylar adaylardan birinin kazanması durumunda farklılık gösterecektir. Bazı politikalar açısından ise farklılık göstermeyecektir. Yahudilere mutlak destek devam edecek ve Çin’in yükselişiyle mücadele sürdürülecektir.
Sonuç:
Bu ayrışma Amerika için yeni bir durum değil. Tarihi kanlı olaylardan ve iç savaşlardan uzak kalmadı. Kapitalizm, eyaletler arasında ekonomik düzeyde büyük farklılıklar yarattı ve ırksal ayrışmaları tedavi etmedi, aksine derinleştirdi. Buna ek olarak, düşünce ve ilke güvenilirliği krizi, Amerika’daki toplumu parçalanmış hale getiriyor. Bu krizler Amerika’yı dünyadaki birinci devlet konumundan düşürmeyecek veya çöküşüne yol açmayacaktır, ancak bu durum dünyanın yönetimi ve liderliği için uygun olmadığının bir kanıtıdır ve özellikle Müslümanların dünyayı ıslah etme ve adalet ve huzuru yayma yeteneğine sahip medeni alternatife sahip oldukları düşünüldüğünde, onun için bir alternatif bulmanın gerekliliğinin bir kanıtıdır. Bu durum, Müslümanların dünyayı kapitalizmin boyunduruğundan İslam’ın adaletine kurtarmak için üstlenmeleri gereken büyük sorumluluğu teyit etmektedir. Yüce Allah şöyle buyurmuştur: “(Ey Muhammed!) Biz seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.”
