Önemli Gelişmeler (son 7 gün):

• İran, Derin Darbenin Ardından Çatışmaya Devam Ediyor
• Tahran, Diplomasi İçin Masaya Oturmak İstiyor
• Arakçi, Cenevre’den Ayağını Tozuyla İstanbul’a Ulaştı

1-İran, Derin Darbenin Ardından Çatışmaya Devam Ediyor

‘İsrail’in bağıra bağıra 13 Haziran’da Tahran yakınlarındaki askeri ve nükleer tesislere düzenlediği hava saldırısıyla başlayan çatışmalar, kısa sürede karşılıklı füze saldırılarına dönüştü. İran, Tel Aviv, Hayfa ve Kudüs’e balistik füzeler gönderdi; ‘İsrail’ ise İsfahan, Geylan ve Doğu Azerbaycan’daki hedefleri vurdu.

‘İsrail’in “Yüksek Aslan” adını koyduğu saldırının geleceği belli olmasına rağmen İran, ilk saldırılarda başta İran ordusunun en üst düzey ismi olan Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ve Devrim Muhafızları Genel Komutanı Hüseyin Selami olmak üzere en az 20 üst düzey komutanını, nükleer bilimcilerini ve hava savunma sistemlerini kaybetti.

Karşılığında “Gerçek Vaat” adlı askeri harekatını başlatan İran, ‘İsrail’e bugüne kadar ki en etkili füze saldırılarını düzenliyor. Saldırılar ‘İsrail’de korku, panik ve tersine göçe neden olurken, ABD’nin serbest bıraktığı çatışmalardan tedirginliğe Netanyahu, Batı’ya “Her türlü yardıma açığız” mesajı verdi.

2-Tahran, Diplomasi İçin Masaya Oturmak İstiyor

Askeri, diplomatik, psikolojik ve medya boyutlarıyla sürdürülen savaşın şoku etkilerini sürdürürken, İran masaya oturmaya yönelik mesaj vermeyi sürdürüyor. Saldırılar sürdüğü sürece masanın bir anlamı olmadığına işaret eden Tahran, ön şartını bu şekilde dile getiriyor.

Trump, 2 haftalık gözlem sonrası İran’a saldırı yapıp yapmayacağını karar vereceğini söyleyerek çatışmaların önünü açıyor. İki taraf da birbirini yıpratırken bölgede kartlar yeniden dağıtılıyor.

3-Arakçi, Cenevre’den Ayağını Tozuyla İstanbul’a Ulaştı

‘İsrail’in Tahran’ın nükleer programını ileri sürerek İran’a saldırmasının ardından başlayan çatışmalardan bu yana, Avrupalı ve İranlı yetkililerin Cenevre’deki ilk yüz yüze görüşmesinden elle tutulur bir sonuç çıkmadı.

Avrupa Birliği dış politika şefi Kaja Kallas’ın da katılımıyla, İngiltere, Fransa ve Almanya dışişleri bakanları (E3) ile İranlı mevkidaşları Abbas Arakçi arasında Cenevre’de yapılan görüşme yaklaşık dört saat sürdü.

Batılı ülkeler, İran’ı -nadir görülen üçlü diplomatik bir görüşme yoluyla- nükleer müzakerelere geri dönmeye çağırdı. 20 Haziran’da, Avrupalı mevkidaşlar, çatışmanın tırmanmasını azaltmayı amaçlayan Trump’ın zikrettiği iki haftalık bekleyiş süresince bir diplomatik pencere başlatmış oldu. Bu hamleler, Tahran’ın diplomasiye açık olduğunu ortaya koyuyor.

Cenevre’den ayağının tozuyla 21 Haziran’da düzenlenen İstanbul’daki İslam İş Birliği Toplantısına katılan Arakçi, “Diplomasiye geri dönebilmemiz için saldırganlığın durdurulması gerekiyor” sözünü tekrarladı. Ülkesinin ABD ile 15 Haziran’da 6. tur müzakereleri gerçekleştirmesinden iki gün önce “İsrail’in İran’a saldırmaya karar verdiğini” kaydeden Arakçi, “Diplomasiye karşı oldukları açık, bu sorunun barışçıl bir şekilde çözülmesini istemiyorlar, 2015’teki gibi müzakereli bir çözüme kesinlikle hazırız.” ifadelerini kullandı.

“Halkımız bombardıman altındayken ABD ile müzakereye gidemeyeceğim açıktır.” İfadesi ile onurlu bir görüşme için temel arayan Arakçi, “Ne yazık ki ABD’nin başından beri bu saldırganlığın içinde olduğu sonucuna vardık” ifadesi ile mevcut kaosun müsebbibi ile masaya oturmaktan başka çaresi olmadığına işaret eden bir açıklamada bulunmuş oldu.

Son atımlık barutlarını da harcamak istemeyen ve tam bir teslimiyet profilinden uzak durmak isteyen çatışan iki taraf ABD’nin iki haftalık seyrinde ihtiyatlı saldırılarını sürdürüyor.